Ten zuidoosten van Nijmegen ligt een uitgestekt bosgebied wat tot aan de vijftiende eeuw deel uitmaakte van het Nederrijkswoud, tesamen met het tegenwoordige Reichswald ten zuidwesten van Kleef.
Hier zullen we het alleen hebben over het gebied dat ruwweg begrensd wordt door de wijk Kwakkenberg in het noorden en de Meerwijkselaan in het zuiden.
Westermeerwijk
Aan de noordzijde van de Meerwijkselaan wordt tegenwoordig het gebied aangeduid met de naam Westermeerwijk. Voorheen heeft alleen het noordelijk gedeelte een naam: de Vier Perken.
De naam Meerwijk stamt waarschijnlijk af van Marbeck of Marbeek, een beekje wat mogelijk in het dal van de Meerwijkselaan gestroomd heeft. Lees meer >>
Op 18 april 1849 staat in de Provinciale Geldersche en Nijmeegsche Courant waarin er een advertentie “den wel bekenden Koepel in den Wester-Meerwijk” wordt aangeprezen om gezelschappen te ontvangen. “Zullen zoo wel Bediening, als de Thee, Koffij en Wijnen, niets te wenschen overlaten.”
Deze kleine koepel, een achtkantig gebouwtje, moet niet verward worden met het in 1890, in chalet stijl gebouwde, hotel de Koepel aan de Meerwijkselaan. Deze heeft bestaan tot vlak na de Tweede Wereldoorlog. Wel hebben beide gebouwen bij elkaar in de buurt gestaan. De kleine koepel stond op de helling achter hotel de Koepel. Het vlakke plateau op die heuvelhelling verraadt nog steeds de plek. Van het gebouw zelf is nog een klein restant van een muur bewaard gebleven.
Mariënbosch
Het Mariënbosch dankt zijn naam hoogstwaarschijnlijk aan een nabij gelegen zogenoemde ‘Mariënboom’. Waar men geen bidkapel bekostigen kon werd vaak een houten kastje met een heiligenprentje of een klein mariabeeldje er in, aan een boom gespijkerd. Vast staat dat er in 1537 een kapel ‘Mariënboemcken’ stond aan de Groesbeekseweg waaraan het Mariënbosch grenst.
In 1604 werd ‘het muyrwerck van ‘t capel aen Mariënboemken’ afgebroken.
Lees meer >>
In het Mariënbosch liggen de restanten van een sterrenbos dat midden van de negentiende eeuw werd aangelegd. Toen behoorde het bij de gemeente Groesbeek. Oorspronkelijk had het sterrenbos tien beukenlanen, nu zijn er nog vijf lanen te zien. Het middelpunt is een ronde heuvel. Aan het begin van de jaren dertig werd. als werkverschaffingsproject. het Mariënbosch ‘omgetoverd’ tot een rhodondendronbos, uitgaande van het toen ongeveer honderd jaar oude sterrenbos.
Zoals zo vele bossen rond Nijmegen, werd ook Mariënbosch gebruikt als militair kamp bij de voorbereiding van Operatie Veritable in februari 1945. Een tiental grondsporen laat de destijdse aanwezigheid van Canadese militairen, nog steeds goed zien.
de Vier Perken
Voor de bosbouw – berkenhakhout – is omstreeks 1768 het terrein van de Vier Perken aangelegd. Het was een rechthoekig gebied dat door twee paden werd doorkruist, waardoor er vier percelen werden gevormd: de Vier Perken. Dit gebied is geheel omgeven geweest door wallen om de aanplantingen tegen vee- en wildschade te beschermen. Restanten van die wallen zijn nog goed zichtbaar in het landschap. Ze behoren tot de oudste cultuurhistorische boselementen.
Lees meer >>
Binnen de Vier Perken, waar de plek in de volksmond ‘hoogte tachtig’ wordt genoemd, zijn enkele grafheuvels uit de prehistorie te zien. Ze maken deel uit van een grafveld uit 1050 – 500 voor Chr. een zogeheten urnenveld. De plek zal drieduizend jaar geleden heel byzonder zijn geweest, zo hoog gelegen boven het natuurlijke, droge dal. Er hoort ook een nederzetting bij die in de buurt moet liggen. Die nederzetting is nog niet gevonden.
‘De kuil’, een geliefde hondenuitlaatplek, is ontstaan door zandafgravingen in de jaren zestig t.b.v. de nieuwbouwwijken in Dukenburg. Daaróór was het al een kleine grint- en zandafgraving.
-
Sterrenbos
-
circa 1885, Koepel Westermeerwijk
-
circa 1885, Koepel Westermeerwijk
-
1906,Prakke
-
de Koepel, advertentie
-
positie uitspanning De Koepel
-
Hotel De Koepel
-
-
1754, van Suchtelen
-
1799, de Man
-
19e eeuws, Wolthers
-
1902-1920, Mariënbosch
-
Sterrenbos
-
hardstenen treden
-
WOII kuil
-
-
1777, Beijrinck
-
1891, Montenberg
-
relict wal
-
Grafheuvel, de Vier Perken